menu

Rozpoczynając pracę, mamy już ukształtowaną osobowość, która wywiera silny wpływ na nasze zachowania w pracy.

Co to jest osobowość?

Niektórzy ludzie są spokojni i bierni, inni zaś hałaśliwi i agresywni. Posługując się w opisie osób takimi pojęciami, jak łagodność, bierność, hałaśliwość, agresywność, ambicja, lojalność lub towarzyskość, dokonujemy kategoryzacji według cech psychicznych. Osobowość jest więc kombinacją cech psychicznych, jakimi posługujemy się w klasyfikacji jednostki.
Na podstawie wszechstronnych badań psychologicznych zidentyfikowano szesnaście podstawowych cech osobowości:

1. Skrytość a otwartość.
2. Niska inteligencja a wysoka inteligencja.
3. Uczuciowość a stabilność emocjonalna.
4. Uległość a władczość.
5. Powaga a beztroska.
6. Oportunizm a sumienność.
7. Lękliwość a brawura.
8. Oschłość a wrażliwość.
9. Ufność a podejrzliwość.
10. Praktyczność a wyobraźnia.
11. Prostolinijność a spryt.
12. Pewność siebie a nieśmiałość.
13. Konserwatyzm a nowatorstwo.
14. Zależność od grupy a samowystarczalność.
15. Impulsywność a powściągliwość.
16. Swoboda a napięcie.

Zauważmy, że każda cecha jest dwubiegunowa, czyli obejmuje dwie skrajności (np. skrytość i otwartość). Stwierdzono, że owe szesnaście cech stanowi trwałą i niezmienną podstawę zachowań, umożliwiającą przewidywanie zachowania jednostki w określonych sytuacjach dzięki ustaleniu ich wagi w danym kontekście.

Model wielkiej piątki

W ostatnich latach znaczna ilość badań naukowych potwierdziła, że pięć podstawowych wymiarów osobowości stanowi fundament wszystkich jej cech. Składnikami modelu wielkiej piątki są:

  • Ekstrawersja – towarzyskość, rozmowność, asertywność.
  • Ugodowość – życzliwość, gotowość do współpracy, ufność.
  • Sumienność – odpowiedzialność, niezawodność, wytrwałość, dążenie do osiągnięć.
  • Stabilność emocjonalna – opanowanie, zapał, poczucie bezpieczeństwa (biegun dodani) w opozycji do napięcia, nerwowości, przygnębienia i niepewności (biegun ujemny).
  • Otwartość na doświadczenie – wyobraźnia, zmysł artystyczny, intelekt.

Badania nad wielką piątką nie tylko umożliwiły tworzenie jednolitych opisów osobowości, ale również przyczyniły się do odkrycia ważnej relacji między wymiarami osobowości a osiągnięciami zawodowymi. Rozpatrywano pięć kategorii zawodowych, mianowicie profesjonalistów (w tym inżynierów, architektów, księgowych, prawników), policjantów, handlowców, menedżerów oraz robotników przyuczonych i wykwalifikowanych. Miarą dokonań zawodowych były oceny wyników pracy, umiejętność uczenia się (postępy osiągane w szkoleniach) oraz dane personalne, takie jak poziom zarobków.

Stwierdzono, że sumienność jest prognostykiem osiągnięć zawodowych we wszystkich badanych grupach. Wartość prognostyczna pozostałych wymiarów osobowości zależy zarówno od kryterium osiągnięć, jak i od grupy zawodowej. Ekstrawersja pozwala na przykład oczekiwać dobrych wyników na stanowiskach kierowniczych i wśród handlowców. Jest to uzasadnione, ponieważ z wykonywaniem tych zajęć wiążą się intensywne kontakty społeczne. Podobnie, otwartość na doświadczenia okazała się istotna w przewidywaniu skuteczności szkolenia, co również wydaje się logiczne.

Na tym właśnie modelu zostały opracowane nasze testy SIGMUND. Pozwalają one na ocenę zarówno kandydatów na dane stanowisko, jak i również ocenę obecnych pracowników, co pozwala na opracowanie indywidualnej ścieżki kariery każdego pracownika i sprawdzenie na jakim stanowisku najlepiej będzie się odnajdywał. Zgodnie z obowiązującym trendem na rynku pracy, który staje się powoli rynkiem pracownika – posiadanie informacji o potencjale kandydata (czy też obecnego pracownika) pozwala stworzyć pracodawcy takie warunki pracy, które zatrzymają go na dłużej w organizacji, a tym samym oszczędzą dodatkowych kosztów związanych z rekrutacją.
Za tydzień kolejna część artykułu, w razie jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu!

Źródło: „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, H, Król, A. Ludwiczyński
Osobowość i emocje a ich znaczenie w pracy zawodowej cz. I

Dodaj komentarz